Święto Ofiarowania Pańskiego (łac. presentatio Domini), Spotkania Pańskiego (gr. Hypapante), Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny (łac. purificatione Beatae Mariae Virginis; gr. Heorte tou Katharismou), Matki Bożej Gromnicznej to ta sama rzeczywistość historiozbawcza uobecniana corocznie w obchodzie liturgicznym zarówno w Kościele Zachodnim (2 lutego), jak i w Kościele Wschodnim (15 lutego). Święto Ofiarowania należy do najstarszych w chrześcijaństwie. Już w IV wieku było obchodzone w Jerozolimie, o czym świadczy manuskrypt z Arezzo relacjonujący pielgrzymkę pewnej kobiety imieniem Egeria: „(…) wszystko jest sprawowane w sposób uroczysty, podobnie jak podczas paschy. Wszyscy kapłani i biskup wygłaszają kazania, komentując fragment Ewangelii, w którym wspomina się, że Józef i Maryja w czterdziestym dniu zanieśli Pana do świątyni i że Symeon i prorokini Anna, córka Fanuela, Go zobaczyli, wspomina się także słowa, które oni wypowiedzieli podczas tej wizyty, i dar, który rodzice złożyli”.
Od V wieku święto Ofiarowania Pańskiego obchodzono w Rzymie. W VII wieku urządzano uroczyste procesje ze świecami o charakterze pokutnym. Od X wieku poświęcano procesyjne świece symbolizujące Chrystusa, o którym Symeon powiedział, że jest światłem na oświecenie pogan (por. Łk 2, 32). W Polsce święto przybrało charakter maryjny – Matki Bożej Gromnicznej. Błogosławione tego dnia świece przyjęły nazwę gromnic. Gromnica chroni przed zagrożeniami i nagłymi nieszczęściami, a włożona w dłoń umierającego, oświetla mu drogę do wieczności, jako światło Chrystusa. Po Soborze Watykańskim II zaczęto akcentować nazwę Ofiarowania Pańskiego, aby wskazać na chrystocentryczny charakter tego święta.
Święto Ofiarowania Pańskiego jest głęboko zakorzenione w tradycji Starego Testamentu. Po upływie 40 dni od narodzenia Jezusa Chrystusa Maryja i Józef przynieśli do świątyni jerozolimskiej swojego pierworodnego Syna, aby Go ofiarować i przedstawić Bogu, a także zgodnie z wymaganiami prawa Mojżeszowego wypełnić rytualny obrzęd oczyszczenia matki i złożyć przepisany dar (por. Wj 13,1-2). Szczegółowy opis tego wydarzenia przedstawił św. Łukasz (por. Łk 2, 22-38). Wyjątkowość pierwszego pobytu Jezusa w świątyni odkrywa proroctwo Malachiasza: „(…) a potem nagle przybędzie do swej świątynni Pan, którego wy oczekujecie, i Anioł Przymierza, którego pragniecie” (Ml 3, 1). Rytualnego obrzędu przestawienia Jezusa dokonał najwyższy kapłan. Symboliczny gest kapłański Jezus zastąpił osobistą oblacją Ojcu – przez ręce Maryi, Józefa, Symeona i Anny – z własnego życia, cierpienia i śmierci. Obrzęd przedstawienia chłopca w świątyni wiązał się z wykupem. Zgodnie z obowiązującym prawem religijnym ludzie zamożni składali jagnię na całopalenie, gołębia na przebłaganie i pięć sykli na utrzymanie lewitów. Ubodzy zaś, Maryja i Józef, zamiast jagnięcia składali w darze drugiego gołębia. Według o. Leona Jana Dehona dary złożone na wykup miały znaczenie zastępcze (mistyczne). Połączona z oblacją Jezusa mistyczna oblacja dwóch gołębi symbolizuje proste, czyste i delikatne serce Maryi i Józefa. Dziecięce Serce Jezusa znało dzięki wiedzy Bożej znaczenie tej ofiary. Ten pierwszy publiczny akt Jego ofiary dokonany w świątyni jerozolimskiej w obecności Symeona i Anny, reprezentujących duchowieństwo i stan życia zakonnego, był przede wszystkim manifestacją miłości Syna do Ojca i ludzi, a dla kapłanów – szkołą ubóstwa i wyrzeczenia się świata.
Od 1997 roku święto Ofiarowania Pańskiego z ustanowienia papieża Jana Pawła II jest Światowym Dniem Życia Konsekrowanego. To bowiem, co wydarzyło się w świątyni jerozolimskiej po narodzeniu Chrystusa, kiedy Maryja i Józef ofiarowali Dziecię Jezus Bogu, stanowi „(…) wymowną ikonę oddania własnego życia dla tych, którzy powołani są, aby odtworzyć w Kościele i świecie poprzez rady ewangeliczne «charakterystyczne przymioty Jezusa, dziewictwo, ubóstwo i posłuszeństwo»” („Vita consecrata”, n. 1). Życie konsekrowane jest stałą formą poświęcenia się Bogu i Kościołowi w stanie dziewic i wdów, przez życie pustelnicze (eremici), w instytutach życia konsekrowanego (zakonach, zgromadzeniach zakonnych i instytutach świeckich) oraz stowarzyszeniach życia apostolskiego.
Praktykowanie ślubowanych rad ewangelicznych, zwłaszcza czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, jest osią życia konsekrowanego. Ślub czystości wskazuje na wybór Chrystusa przy dobrowolnej rezygnacji z małżeństwa. Ślub ubóstwa jest odpowiedzią na materialistyczną żądzę posiadania dóbr doczesnych i niedostrzeganie potrzeb ludzi potrzebujących, cierpiących i słabych (por. „Vita consecrata”, n. 89). Ślub posłuszeństwa zaś podkreśla wartość wolności i szacunku dla osoby ludzkiej na wzór Chrystusa, który całkowicie był posłuszny Ojcu (por. „Vita consecrata”, n. 91).
Rady ewangeliczne są proponowane wszystkim uczniom Chrystusa. W szczególny jednak sposób obowiązują tych, którzy przez złożone śluby chcą doskonale naśladować swojego Pana. Dlatego: „Życie konsekrowane znajduje się w samym centrum życia Kościoła jako element o decydującym znaczeniu dla jego misji, ponieważ wyraża najgłębszą istotę powołania chrześcijańskiego (…). Życie konsekrowane nie tylko w przeszłości było pomocą i oparciem dla Kościoła, ale stanowi cenny i nieodzowny dar także dla teraźniejszości i przyszłości Ludu Bożego, ponieważ jest głęboko zespolone z jego życiem, jego świętością i misją” („Vita consecrata”, n. 3).
Życie konsekrowane rozwijało się w historii Kościoła po to, aby mu służyć w wielości charyzmatów. Każda jego forma w profesji rad ewangelicznych spełnia własne zadanie. Misją sercanów jest budowanie królestwa Serca Jezusowego w duszach i społeczeństwach w celu wypracowania sprawiedliwych struktur politycznych, społecznych oraz ekonomicznych opierających się na katolickiej nauce społecznej Kościoła; głoszenie Bożej miłości na dalekich misjach; angażowanie się w pracę rekolekcyjno-misyjną w kraju; szerzenie nabożeństwa do Najświętszego Serca Jezusowego w duchu miłości i wynagrodzenia za grzechy osobiste oraz innych; przyczynianie się do pomnażania kultury chrześcijańskiej w sektorach pracy intelektualno-wychowawczej i pastoralnej.
ks. dr Eugeniusz Ziemann SCJ
